Nie za bardzo umiem w science-fiction, ale kiedy nawet mój mąż mówił, że „Diunę” po prostu trzeba przeczytać, to już naprawdę nie ma żartów.

Wyobraźcie sobie planetę bez wody. Bez mórz, jezior, rzek, roślinności. Nawet bez chmur. Planetę, gdzie każdy łyk jest na wagę złota, gdzie wśród wszechobecnej pustyni wilgoć trzeba odzyskiwać z wydzielin własnego ciała i ciał zmarłych, gdzie uronienie łzy jest wyrazem wielkiego poświęcenia. Planetę będącą jednocześnie jedynym źródłem najcenniejszej substancji we wszechświecie – melanżu przedłużającego życie i umożliwiającego bezpieczne podróże kosmiczne. Uzależniającego oczywiście.

Diuna – Pustynna Planeta to wyjątkowo mało przyjazne miejsce będące jednocześnie źródłem bajecznego zysku. I co za tym idzie – wyzysku miejscowej ludności. Ale jak to zwykle bywa, trudne warunki kształtują silnych ludzi.

Idealne miejsce na eskalację konfliktu zwaśnionych rodów, brzydkiej zdrady na najwyższym szczeblu władzy i spełnienia mesjanistycznej przepowiedni. A przy tym przerażająco aktualnego namysłu nad wpływem ludzkości na przyrodę i żądzy bogactwa przeważającej nad dobrem całego ekosystemu. Oraz walkę o lepszy świat i marzenie, nad którego spełnieniem trzeba pracować całe pokolenia, bo raz wyjałowionego klimatu nie sposób odtworzyć w mgnieniu oka. Szczególnie, kiedy owo wyjałowienie jest rządzącym na rękę.

Nie da się ukryć, że „Diuna” nie była najlepszym wyborem do walizki na wakacje i poczytywanie z drinkiem nad basenem – to ciężki klimat (dosłownie i w przenośni) wymagający od czytelnika dużej dawki skupienia i zaangażowania w lekturę. Frank Herbert stworzył zupełnie nowe uniwersum posiadające swoje warunki ekologiczne, polityczne i religijne, wraz z całym słownikiem pojęć, zjawisk i nazw własnych do opanowania, na całe szczęście dołączonym do książki. Nie wspominając już o takich szczegółach jak specyficzne zasady wendetty i animozje miedzy szlacheckimi rodami, układ głównych sił w opisywanym wszechświecie, warunki podróży kosmicznych czy ewolucja systemu religijnego i miejsce wiary w rzeczywistości wieloświatu. O żywych komputerach, możliwościach mentalnych podróży poprzez czas i przestrzeń oraz ścisłym planowaniu doboru genetycznego w celu stworzenia nadczłowieka nie wspominając. A to dopiero pierwszy tom, właściwie wstęp do sześciotomowych „Kronik Diuny”. No po prostu kosmos.

Jako, że w tym gatunku jestem zdecydowanie niewprawionym czytelnikiem, „Diuna” była dla mnie wyzwaniem konkretnym, jakkolwiek pouczającym. Przez 200 pierwszych stron nie tylko nie miałam pojęcia o czym czytam, ale również w jakim języku czytam. Ale jak już udało mi się mniej więcej ogarnąć, to nawet nie wykluczam sięgnięcia po kolejne tomy! Tylko najpierw muszę troszkę odpocząć, bo ta książka tak jakby zrobiła mi sieczkę z mózgu.

Frank Herbert, Diuna, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 1997, 592 s.