święta

Bajki Majki: „5 nocy do Gwiazdki” Jimmy Fallon

| Lew Kanapowy

Ten pięknie ilustrowany, utrzymany w nastrojowych granatach picturebook to kwintesencja dziecięcej radości, ekscytacji i niecierpliwości związanych z oczekiwaniem na Święta.

Psotne rodzeństwo odlicza ostatnie dni i noce do Gwiazdki – robią rachunek sumienia związany z grzecznością i pilnowaniem domowych obowiązków, stroją choinkę, wyjadają słodkości, marzą o zabawkach, cieszą się z padającego śniegu, słuchają świątecznych piosenek, szykują mleko i ciasteczka…. i wypatrują, wypatrują, wypatrują. Dlaczego czas tak się wlecze? Szczególnie, kiedy z ekscytacji każdej upływającej nocy nie można zasnąć?

Bo czasami najbardziej magiczne i wyjątkowe jest samo oczekiwanie.

Cudowna pod względem wizualnym, pełna humoru, nastrojowa, wspaniale oddaje zarówno klimat oczekiwania na Boże Narodzenie, jak i dziecięce emocje. Napisana wpadającym w ucho wierszem w tłumaczeniu Michała Rusinka, bardzo prawdziwa, w dzieciach wzmagająca niecierpliwość, a w dorosłym czytelniku wzbudzająca poczucie nostalgii. Nie sposób przeczytać bez uśmiechu.

Jimmy Fallon, 5 nocy do Gwiazdki, Warszawa: Wydawnictwo Wilga, 2022, 34 s.

Recenzja powstała w ramach współpracy barterowej z Wydawnictwem Wilga.

Bajki Majki: Wielkanoc i wiosna w książkach dla dzieci cz. 2

| Lew Kanapowy

„Gdyby jajko umiało mówić i inne opowieści” Renaty Piątkowskiej to zbiór 9 opowiadań poświęconych tradycjom różnych świąt. Znajdziemy tu zwyczaje wielkanocne i bożonarodzeniowe, ale również noworoczne, andrzejkowe czy walentynkowe. Aż cztery z nich poświęcone są świętom wiosennym – topieniu Marzanny, śmigusowi – dyngusowi, Prima Aprilisowi i pisankom.

Pełne psot opowiadania zostały skonstruowane w oparciu o dialog międzypokoleniowy – psotnym dzieciom o genezie kultywowanych przez nich po dziś dzień zwyczajów i o tym „jak to kiedyś bywało” w większości przypadków opowiadają dziadkowie – w końcu któż lepiej pamięta wrzucanie ładnych panien do jeziora i smaganie im łydek drewnianymi witkami albo ludowych zwyczajów leczenia chorób poprzez przykładnie jajka (a następnie wyrzucanie go jak najdalej) niż dziadek?

Wyjątkiem jest opowiadanie o Marzannie, którą to dzieci wykonują w przedszkolu pod przewodnictwem swojej Pani. Ale niestety wychowawczyni nie pozwoliła ubrać kukły w najlepszą „małą czarną” mamy ani biustonosz siostry, nic więc dziwnego, że utopienie przedszkolnej marzanny wcale nie przegoniło zimy. Wobec tego bohaterki opowiadania decydują się zrobić swoją własną, ale oczywiście dużo lepszą personifikację odchodzącej zimy. A jak wiadomo, dziecięca kreatywność może zaskoczyć. Podobnie rzecz ma się podczas wymyślania pierwszokwietniowych kłamstewek czy dekorowania pisanek.

Opowiadania zostały całkiem sympatycznie zilustrowane przez Artura Nowickiego. Znajdziemy tu zarówno ilustracje całostronicowe, jak i drobne ozdobniki urozmaicające kolumny tekstu.

Zupełnie nie mogę jednak zrozumieć kolejności opowiadań. Książkę rozpoczynają Mikołajki i Wigilia, następnie są Andrzejki, po nich święta wiosenne, ale zdobienie pisanek znajduje się dopiero po śmigusie-dyngusie. A Walentynki znajdziemy tuż przed Sylwestrem i Nowym Rokiem. Zastanawiałam się nad tym dość długo i wciąż nie wiem dlaczego akurat tak.

Renata Piątkowska, Gdyby jajko mogło mówić i inne opowieści, Warszawa: Wydawnictwo Bis, 2012, 88 s.

~ Książkę przeczytałam w ramach wyzwania WyPożyczone 2021 ~

 „Cecylka Knedelek i Wielkanoc” to pierwsza książeczka z serii poświęconej tej bohaterce, którą miałyśmy przyjemność czytać i okazała się bardzo pomysłowym założeniem. Pierwsza połowa książki to pociesznie ilustrowana historyjka o przygotowaniach do świętowania Wielkanocy w Knedelkowie i o pewnej gąsce, która postanowiła w tym roku zupełnie nie czuć ducha świąt. Stała się wobec tego pierzastą wersją Wielkanocnego Grincha.

Nie znajdziemy tu wiele informacji o pochodzeniu danych tradycji, są jedynie kilkukrotnie wymienione czynności – głównie okołokuchenne – podejmowane w przedświątecznym rozgardiaszu. To raczej opowiastka oswajająca z tematem, niż źródło wiedzy. UWAGA! Ostrzegam, że skwaszona gąska próbuje wmówić dzieciom, że Wielkanocny Zajączek nie istnieje, a prezenty podrzucają rodzice!

Natomiast druga część książki to zbiór wielkanocnych przepisów kulinarnych opatrzonych prawdziwymi zdjęciami. Zarówno pod względem formy, jak i poziomu wykonania zostały one dopasowane do możliwości najmłodszych, są więc fajną inspiracją do rodzinnego kucharzenia. Kanapki-myszki to pomysł, obok którego nie sposób przejść obojętnie niezależnie od pory roku!

Joanna Krzyżanek, Marcin Cisel, Cecylka Knedelek i Wielkanoc, Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2008, 60 s.

~ Książkę przeczytałam w ramach wyzwania WyPożyczone 2021 ~

Natomiast bardzo dużą dawkę tradycji Wielkanocnych znajdziemy w książce Anny Jankowskiej „Opowiedz mi, mamo. Polskie zwyczaje i obrzędy wielkanocne”. Myślę, że nie będzie przesadą, jeśli nazwę ją kompendium wiedzy o wielkanocnych zwyczajach – znajdziemy tam informacje o ich znaczeniu, genezie i odmianach zależnych od regionu.

Dowiemy się między innymi jakie tradycje towarzyszyły niegdyś kolejnym dniom Wielkiego Tygodnia, czym były grumadki i kim byli śmigurciarze, jak wyglądało turlanie jajek, w jaki sposób można zdobić jajka, co symbolizują określone kolory i kształty oraz jak z nich później sobie wróżyć, skąd przykicała do nas koncepcja wielkanocnego zajączka i dlaczego oblewano niegdyś drzwi domów… żurkiem. Poznamy znaczenie pokarmów, które niesiemy w koszyczkach do święcenia i innych potraw ze świątecznego stołu oraz oryginalnie brzmiące regionalne życzenia świąteczne.

A wszystko to przedstawiono w sposób zrozumiały dla malucha, posługując się narracją rozmowy mamy z dzieckiem i w atrakcyjnej oprawie graficznej – nie tylko z ilustracjami pomagającymi wyobrazić sobie dane zwyczaje, ale również z wyróżnianiem ważniejszych kwestii w ramkach oraz stosowaniem wytłuszczeń i kolorów w tekście.

Anna Jankowska, Opowiedz mi, mamo. Polskie zwyczaje i obrzędy wielkanocne, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2012, 48 s.

~ Książkę przeczytałam w ramach wyzwania WyPożyczone 2021 ~

Jak przed każdymi świętami, nie mogło u nas zabraknąć książeczek z zadaniami i kolorowankami – to fajne przygotowanie do świętowania utrwalające wiedzę o świętach i związanych z nimi tradycjach poprzez pracę plastyczną. A i często skutkiem są dekoracje i upominki dla bliskich.

W naszym stałym repertuarze są wypychanki – na rynku jest mnóstwo różnorodnych propozycji, dzięki czemu co roku można zaopatrzyć się w nowy tytuł i uzyskać odmienne papierowe ozdoby. U nas tym razem stanęło na tytule z wydawnictwa Zielona Sowa „Wielkanocne Dekoracje”. Zawsze się cieszę, kiedy w zestawie jest wielkanocny baranek, którego można dodać do koszyczka, bo zawsze mi brakuje, więc pod tym względem jestem bardzo zadowolona, powstaną też między innymi dekoracje na okno i trójwymiarowe pisanki do zawieszenia. Zwykle w tego rodzaju książeczkach, poza samymi zadaniami naturalnymi, znajdziemy również kilka słów o zwyczajach i tradycjach oraz garść ciekawostek.

Wielkanocne dekoracje, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 12 s.

Nie mogło zabraknąć również kolorowanek! „Kolorowa Wielkanoc” to zeszyt tematycznych obrazków do kolorowania z naklejkami. Zdecydowanie to malowanki wiodą tu prym, ale znajdą się również zadania logiczne i zagadki, a przy drobnej pomocy nożyczek powstaną również dwie świąteczne kartki-laurki do wręczenia bliskim.

Ewa Gorzkowska-Parnas, Kolorowa Wielkanoc, Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2020.

I jeszcze na koniec dwie urocze książeczki w tematyce wiosennej:

Nie wiem jak to się stało, że nie pokazałam Wam wcześniej, kiedy opisywałam wielkanocne książeczki dla maluszków „Liczymy króliki”, bo ta seria rozkładanych pop-up’ów była absolutnym hitem kiedy moja córa była mała – właściwie niezależnie od tematu, bo mieliśmy sporo różnych tytułów – i o Bożym Narodzeniu, i o ZOO i tą wiosenną o króliczkach. Aż jestem w szoku w jak dobrej kondycji zachował się ten egzemplarz, bo Maja zwykle zaczytywała je na śmierć.

Bardzo prosta fabuła, nieskomplikowane ilustracje, tekst w formie prostych, wpadających w ucho wierszyków i bardzo atrakcyjna forma ruchomej rozkładanki. Na każdej z 5 rozkładówek liczymy króliczki – od 1 do 5, a same króliczki pochłonięte są różnymi czynnościami, bardziej lub mniej typowymi dla królików – jedzą marchewki, skaczą, mieszkają w polu, głaszczą pyszczki i…toczą bitwy na poduszki.

Jan Kazimierz Siwek, Liczymy króliki, Warszawa: Wydawnictwo Wilga, 2017, 10 s.

Wiosenny dodatek do mojej ukochanej książki „Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham” polecałam Wam już w zeszłym roku, jednak wtedy nie była ona dostępna w sprzedaży w języku polskim. Strasznie się cieszę, ze wydawnictwo HarperKids zdecydowało się wydać książeczki o zającach i porach roku, bo są po prostu urocze. „Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham kiedy jest wiosna” poświęcona została tematowi nieustannych zmian, jakie zachodzą w przyrodzie

Duży Zając pokazuje Małemu pierwsze oznaki odradzającego się po zimie życia i tłumaczy mu, w co niedługo się przemienią – kijanka w żabę, jajka w pisklęta, a pisklęta w dorosłe ptaki. A w co przemienią się małe brązowe zajączki?

Tym razem książeczki zostały wydane w znacznie mniejszym formacie niż pierwsza historia i w twardej oprawie (w przeciwieństwie do miękkiej oprawy wersji angielskiej). Na początku byłam trochę sceptyczna do tego pomysłu, ale kiedy już trafiły w moje ręce dochodzę do wniosku, że to im tylko dodaje uroku. No słodziutkie są!

Sam McBratney, Anita Jeram, Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham kiedy jest wiosna, Warszawa: Wydawnictwo HarperKids, 2021, 18 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa HarperKids.

Z czym jeszcze, poza królikami, kojarzy mi się wiosna i budząca się do życia przyroda? Z również się budzącym robactwem wszelakim, za którym szaleje moja córka.

Wszystkim przedszkolakom podzielającym tą sympatię do stworzonek maleńkich serdecznie polecamy strasznie fajny tytuł „Nie tylko robale”. Bardzo mi się spodobało, że książka zaczyna się swoistym dekalogiem miłośników robaczków – staraj się nie przeszkadzać pszczołom, nie nadepnij na ślimaka, traktuj delikatnie koniki polne, nie dotykaj skrzydeł motyla – to są super ważne sprawy!

Następnie każda kolejna z 11 rozkładówek jest poświęcona danej grupie stworzeń – między innymi pszczołom, ważkom, motylom i ćmom, mrówkom, żuczkom, czy konikom polnym. Robale zostały przedstawione w sposób łączący ze sobą encyklopedię dla dzieci ze zbiorem luźno połączonych ze sobą ciekawostek, bo informacje (niektóre zupełnie zaskakujące!) podawane się wyrywkowo wśród licznych ilustracji. Fantastycznych ilustracji warto wspomnieć – wesołych, bardzo barwnych i sympatycznie antropomorficznych. Na widok tak poczciwych pająków nie sposób się wzdrygnąć.

Ostatnie strony poświęcono wyrywkowym ciekawostkom na temat stworzeń, które nie znalazły dla siebie osobnego rozdziału, jak muchy, cykady czy moje ulubione niesporczaki.

Jest pouczająco, wesoło, ładnie, zabawnie i ciekawie. Super sprawa.

Matt Robertson, Nie tylko robale. Mrówki, ślimaki, patyczaki i inne niesamowite zwierzaki, Poznań: Wydawnictwo Papilon, 2021, 32 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa Papilon.

„Dziadek do orzechów”

| Lew Kanapowy

Niewielką, ale uroczą i bardzo klimatyczną grę „Dziadek do orzechów” polecałam Wam już w zestawieniu najpiękniejszych książek o zimie i świętach IV, ale zdecydowanie zasługuje na wyróżnienie samodzielnym postem.

Ta przesympatyczna gra karciana w pierwszym momencie przypominała mi świąteczną i uproszczoną wersję „Spaceru po Burano”. Po wysłuchaniu fragmentu historii „Dziadka do orzechów” gracze wcielają się w konstruktorów zabawek. Z częściowo wylosowanych, częściowo wybranych elementów (kart głowy, kart tułowia i kart nóg) muszą złożyć jak najwięcej figurek – najlepiej punktowane są te jednakowego koloru, ale najważniejsze, żeby były kompletne. A wśród kart mogą trafić się również prezenty podnoszące punktację określonych dziadków. Gra ma dwa poziomy trudności – podstawowy oraz z wykorzystaniem kart prezentów. To dobry trening kolorów i liczenia (w podsumowaniu punktacji pomagają rysunki orzeszków na każdym elemencie, które wygodnie można sumować wskazując paluszkiem) oraz podejmowania decyzji. Bardzo sympatyczna rozrywka dla całej rodziny w formacie kieszonkowym – zmieści się i do buta (albo do skarpety, gdzie wy znajdujecie swoje prezenty 5-go grudnia?) i do plecaka, jeśli wybieramy się spędzić Święta w domu babci.

Chociaż gra jest polecana dla dzieci od 6 roku życia, moja prawie pięciolatka całkiem nieźle sobie radzi (gramy w wersję bez prezentów), chociaż strasznie nie pasuje jej zasada, która nie dopuszcza przekładania raz położonych części ciała dziadków i próbuje oszukiwać :)

Dziadek do orzechów
Autor: Jan Madejski
Ilustracje: Agata Zarzycka
Wydawnictwo: Zielona Sowa
Liczba graczy: 2-4
Sugerowany wiek: 6+

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zielona Sowa.

Czas na czytanie: „I przemówiły ludzkim głosem” Jagna Kaczanowska

| Lew Kanapowy

Z zasady nie przepadam za opowiadaniami, ale już w zeszłym roku zauważyłam, że ta forma idealnie pasuje mi do przedświątecznego i końcoworocznego rozgardiaszu – kiedy w pracy młyn, a w domu natłok przygotowań miło jest chwilę odpocząć przy czymś sympatycznym do czytania. A kiedy harmonogram jest zbyt napięty, by w spokoju zatonąć w dłuższym tekście i skupić się na bardziej skomplikowanych zwrotach akcji, ciepłe, puchate, doprawione odrobiną magii świąteczne opowiadania sprawdzają się idealnie.

Zbiór opowiadań „I przemówiły ludzkim głosem” idealnie wpisuje się w konwencję świątecznej książki – jest o małych cudach, szukaniu miłości i otwieraniu się na bliźnich. Pojawiają się też słodkie zwierzaki, wokół których zbudowana jest fabuła każdej z historii… tylko czy aby na pewno wszystkie z nich są słodkie i urocze?

Oczywiście będzie zbliżające poszukiwanie małego kotka w śniegu i porzucona w wigilijny wieczór jamniczka z koszykiem szczeniąt. Ale pojawią się również dziki uczące empatii, samiczka egzotycznego ptasznika pomagająca dostrzec i zaakceptować odmienność drugiego człowieka, ptaki, które dokarmiane zimą pomogą samotnikowi znaleźć nową rodzinę, chomik, który nauczy rodziców szanować zdanie i uczucia dziecka i osiołek, który zbliży poróżnionych przed laty braci. Nie zabraknie również świątecznego karpia!

Pewnie, będzie tendencyjnie! Znajdziemy tu mnóstwo wyciskaczy łez i wzruszeń – od malucha z białaczką, przez świeżo upieczoną wdowę, aż po kobietę dotkniętą bolesną i oszpecającą chorobą. To zbiór opowieści o samotności, pogubieniu i ludzkich tragediach. Ale w końcu po to są te historie – by nieść nadzieję, bo każdy z bohaterów odnajdzie miłość (nie tylko ta romantyczną), rodzinne ciepło, szczęście, nadzieję i wiarę w ten wyjątkowy świąteczny czas. Z małą pomocą rozmaitych „braci mniejszych”.

Każde z opowiadań to odrębna historia, ale te subtelnie przeplatają się ze sobą tworząc zamkniętą całość – bohaterowie są sąsiadami lub współpracownikami, mijają się bezwiednie na ulicy, zaglądają do tych samych sklepów i lecznicy dla zwierząt.

To jedna z książek napisanych już w „nowej rzeczywistości” i w każdej z opowieści wspomina się, mniej lub bardziej, o koronawirusie – czasem zupełnie od niechcenia, innym razem opierając na pandemii część fabuły, na przykład jeden z bohaterów, poprzez konieczność pracy zdalnej traci jakikolwiek towarzyski kontakt z innymi ludźmi. Irytowała mnie jednak pewna niekonsekwencja, bo niby ten wirus jest podkreślany, ale nie przekłada się na wynikające z niego obostrzenia – nie ma problemu w zwołaniu tłumnego posiedzenia mieszkańców osiedla, czy zorganizowania Wigilii dla internetowych znajomych. Nie miało to jednak wielkiego wpływu na odbiór tekstów, raczej mała nieścisłość.

Jak to ze świątecznymi książkami bywa, jest troszkę naiwna, ale bardzo przyjemna i z kilkoma fajnymi morałami dotyczącymi między innymi ekologii, relacji międzyludzkich i empatii. Budzi uśmiech, wprowadza świąteczny nastrój i potrafi zaskoczyć. Dobrze mi się przy niej odpoczywało.

Jagna Kaczanowska, I przemówiły ludzkim głosem, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, 288 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa W.A.B.

Bajki Majki: Najpiękniejsze książeczki dla dzieci o zimie i świętach, cz. IV

| Lew Kanapowy

Szykowanie corocznego wpisu o świątecznych książkach dla dzieci jest dla mnie otwarciem sezonu – Święta już tuż tuż! Jeśli potrzebujecie jeszcze więcej inspiracji, rzućcie okiem na zestawienia z poprzednich lat:

Część I – Święta 2017
Część II – Święta 2018
Część III – Święta 2019
Pomysł na książkowy kalendarz adwentowy

„Przeplatanki rymowanki. Zgraja Mikołaja” z ilustracjami Małgorzaty Detner to zabawna świąteczna propozycja dla najmłodszych czytelników w wieku od roku do trzech lat. Kartonowa książeczka z bezpiecznie zaokrąglonymi rogami ma dziewięciu bohaterów – między innymi Mikołaja, Renifera Rudolfa, Misia Polarnego Śnieżynkę, Bałwana, Pierniczkowego Ludzika a nawet szefa elfowej kuchni. Każdy z nich wykonuje jakąś czynność przy pomocy określonego przedmiotu. Każda ze stron poświęconych bohaterom została podzielona na trzy części, które można przekładać niezależnie od siebie tworząc zupełnie nowe kompozycje zarówno jeśli chodzi o wygląd postaci, jak i o towarzyszący im tekst. Dzięki temu na przykład „Piernikowy Ludzik, król gwiazdkowej mody, wyjmuje ze skarpet truskawkowe lody”. Świąteczne chichotanko gwarantowane, a przy okazji to świetny trening dla małych paluszków.

Małgorzata Detner, Przeplatanki rymowanki. Zgraja Mikołaja, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 18 s.

Jeśli chodzi zaś o historię biblijną dla najmłodszych, koniecznie sięgnijcie „Opowieści biblijne do poduszki” Mercè Segarra, Rosa M. Curto – historii narodzin Jezusa poświęcono cztery rozdziały, od Zwiastowania aż do wizyty Trzech Króli, a każdemu z nich poświęcono dwie całostronicowe ilustracje i kilka nieskomplikowanych zdań tekstu przystosowanych do sposobu percepcji maluszka. To chyba najbardziej sympatyczna wariacja na temat Biblii dla najmłodszych odbiorców, jaka kiedykolwiek wpadła mi w ręce. Polecam nie tylko na tą okazję.

Mercè Segarra, Rosa M. Curto, Opowieści biblijne do poduszki, Gdańsk: Wydawnictwo Adamada, 2017, s. 54-61.

Szukającym nieco bardziej rozbudowanej opowieści o prawdziwym sensie Świąt na pewno przypadkiem do gustu „Opowieść o Bożym Narodzeniu” Stephanie Jeffs, John Haysom – ta pozycja, pełna pięknych, delikatnych ilustracji, nie kończy się w momencie narodzin Jezusa w stajence, została rozszerzona o wizytę Trzech Króli i niecne plany Heroda aż po ucieczkę do Egiptu dając małemu odbiorcy szerszy kontekst i bardziej przystając do realiów (zanim królowie z dalekich krajów przyjadą do Betlejem za gwiazdą, Dzieciątko zdąży już nieco urosnąć). Chociaż tekstu jest dużo więcej pojawiają się pojęcia, które z pewnością trzeba będzie dziecku wytłumaczyć (np. synogarlica) , autorzy opierają się na prostych, krótkich zdaniach i przedstawiają historię w jak najbardziej zrozumiały, choć niepozbawiony malowniczości sposób. Nie sposób też nie docenić siły obrazu, który zajmując całe strony pełni funkcję narracyjną na równi z tekstem pisanym. Polecam dla dzieci od mniej więcej 4 roku życia.

Stephanie Jeffs, John Haysom, Opowieść o Bożym Narodzeniu, Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech, 2017, 30 s.

„Gwiazdka! Nie Przeszkadzać!” Barbary Supeł z ilustracjami Beaty Żurawskiej to propozycja dla tych, którzy w przedświątecznym szale przygotowań i sprzątania (cóż, akurat w tym roku poza Jezusem faktycznie może przyjść również sanepid…) zatracili prawdziwą frajdę ze wspólnych rodzinnych przygotowań. Kiedy niesforne bliźnięta słyszą, że mają nie przeszkadzać, z entuzjastyczną pomocą w szykowaniu domu do Wigilii czekają aż zapadnie zmierzch. A potem rzucają się w wir pracy! Pierniczkom dorysują wąsy, przystrzygą choinkowe łańcuchy, wymalują okna od góry do dołu, wyjedzą cukierki z choinki, rozwieszą na kominku brudne skarpetki… w ruch pójdą również szminka mamy i pianka do golenia taty. Na szczęście w ślad za nimi ruszyła porządnicka Myszka, która dzielnie zaciera ślady tej rozróby, bo dobrze wie, że prezenty dostają tylko grzeczne dzieci. Okaże się jednak, że Mikołaj nie robi rankingu najczystszych domów, a docenia dobre chęci. A wszystko to przekazano wierszem! Ten momentami komiczny, uroczy, i bardzo prawdziwy picturebook rozbawi i skłoni do refleksji. I chociaż skierowany jest do młodziutkich odbiorców (4+), starsi, a przede wszystkim rodzice również powinni go przeczytać.

Barbara Supeł, Beata Żurawska, Gwiazdka! Nie przeszkadzać!, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 32 s.

Rodzinne przygotowania do świąt znajdziecie również w książeczce dla maluszków „Jadzia Pętelka piecze pierniczki”. Ta niewielka, urocza książeczka to kolejna już część przygód Jadzi Pętelki – ulubienicy młodszych przedszkolaków. Tym razem małą bohaterkę czeka niebagatelne zadanie – trzeba przygotować zapas świątecznych pierniczków. Trzeba zakasać rękawy i wraz z tatą zabrać się do pracy! Do wymieszania czeka mnóstwo składników – puszysta mąka, miękkie masło, lepki miód i kruche jajka. A później czeka ugniatanie, wycinanie, pieczenie, lukrowanie, zdobienie, przewlekanie, aż wreszcie chrupanie i… sprzątanie! Nie da się ukryć, że to lektura, która porusza zmysły – aż ślinka cieknie!

Barbara Supeł, Agata Łuksza, Jadzia Pętelka piecze pierniczki, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 24 s.

„Wigilia Mamy Mu i Pana Wrony” Jujja Wieslander, Sven Nordqvist
Bardzo lubimy serię o cierpliwej Mamie Mu i postrzelonym Panu Wronie. Również ich świąteczna przygoda jednocześnie bawi i chwyta za serducho. Pan Wrona uwielbia dostawać mnóstwo prezentów – tylko że wszystkie robi sobie sam, bo inaczej przecież nic by nie dostał! Nie da się ukryć, ze prawdziwy sens i radość Świąt przelatują mu przez to koło dzioba. Jakie to szczęście, że Mama Mu drobnym ciepłym gestem potrafi pokazać mu magię myślenia nie tylko o sobie, ale przede wszystkim o innych, a przecież radość z obdarowywania przewyższa nawet radość z otrzymywania upominków. A najwspanialsza jest radość z bycia razem z przyjacielem – w tym szczególnym dniu i na co dzień. Bogato ilustrowana (krowy z rogami przystrojonymi choinkowym łańcuchem, niczym w wiankach świętej Łucji są po prostu cudowne!), pełna rozkrakanej energii, krowiego spokoju, mądrości i ciepła prawdziwej przyjaźni. Nietuzinkowa propozycja.

Jujja Wieslander, Sven Nordqvist, Wigilia Mamy Mu i Pana Wrony, Poznań: Wydawnictwo Zakamarki, 2019, 28 s.

Dla fanów humorystycznego podejścia do Świąt idealna będzie „Jak schować Lwa w Święta” Helen Stephens – to już czwarty pięknie ilustrowany picturebook z przygodami Malwinki i jej nietuzinkowego przyjaciela. Po raz kolejny okazuje się, ze dziewczynka nie może gdzieś zabrać ze sobą gigantycznego Lwa. Bo czy widział ktoś kiedyś lwa jadącego pociągiem (w końcu nie zmieści się ani do walizki, ani nie da się go owinąć papierem by uchodził za świąteczny prezent)? Toż taka sytuacja mogłaby spowodować przedświąteczny kryzys kolejowy! Dlatego też Malwinka jedzie do Cioci Zosi, a Lew zostaje w domu. Ale co to za świętowanie bez jednego członka rodziny?

Lew nie zamierza jednak zostać w tyle. Sprytnie chowa się na bagażowej półce i niedostrzeżony jedzie wraz z rodziną do miasteczka cioci. Gdyby tylko turkot kół nie ukołysał go do snu, nie stałby się zupełnie zgubionym lwem! Czy nasz bohater da radę podróżować przez śnieżne zaspy? Czy odnajdzie swoją rodzinę? I jakie są konsekwencje Świąt z Lwem w domu? Przekonajcie się sami!

Helen Stephens, Jak schować Lwa w Święta, Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2020, 40 s.

Jak co roku wydawnictwo Zakamarki wydało „książkowy kalendarz adwentowy” – okołoświąteczną historię podzieloną na 25 rozdziałów, po jednym na każdy dzień oczekiwania i jeden na same Święta. Tegoroczna książka nosi tytuł „Jak ratowaliśmy Wigilię” i poza rozdziałami adwentowymi ma również króciutki styczniowy epilog, w którym dzieci wracają do szkoły po świątecznej przerwie.

Tim chodzi do zerówki i uwielbia Święta najbardziej na świecie. Dlatego kiedy w jego 24-osobowej grupie każdemu z dzieci przypada w udziale zerwanie jednej kartki z magicznego adwentowego kalendarza, chłopiec uważa, że to on powinien trafić na tą ostatnią. Szczególnie, że wigilijna kartka jest najważniejsza – jeśli się ją zgubi, Świąt nie będzie. Jak myślicie, co się stanie z kartką? O nie, nie zgubi się, czeka ją coś znacznie gorszego!

Nie jest łatwo być odpowiedzialnym za zniszczenie wigilijnej kartki i tym trudniej będzie naprawić swój błąd. Tim zrobi jednak wszystko, by naprawić Boże Narodzenie, albo chociaż wynagrodzić innym zepsute Święta.

Jak to zazwyczaj bywa ze skandynawskimi książkami i tą charakteryzuje podejście pozbawione czołobitności i egzaltacji. Boże Narodzenie jest taktowane z humorem i dystansem, o czym świadczą na przykład porywające wersje kolęd. Dowiemy się też całkiem sporo o charakterystycznych dla Szwecji występach z okazji orszaku św. Łucji.

Ellen Karlsson, Cecilia Heikkilä, Jak ratowaliśmy Wigilię, Poznań: Wydawnictwo Zakamarki, 2020, 108 s.

Jeśli chcielibyśmy rozpocząć czytanie książki dzielonej na rozdziały przeznaczone na każdy dzień adwentu już z młodszym dzieckiem, dla przedszkolaków świetnie sprawdzi się „Elf do zadań specjalnych” Katarzyny Wierzbickiej z magicznymi ilustracjami Ulyany Nikitiny.

Już od pierwszego dnia grudnia w Wiosce Świętego Mikołaja praca wre – trzeba przeczytać każdy list, wyprodukować w fabryce zabawek prezenty dla każdego dziecka na świecie, przetestować je dokładnie, zadbać o renifery i oczywiście sprawdzić, czy wszystkie dzieci aby na pewno nie były za bardzo niegrzeczne w tym roku. A do tego, zgodnie z duchem czasu, produkcję czeka wprowadzanie reform i innowacji pod czujnymi surowym okiem elfki Lśniącej.

Tymczasem w krainie Świętego Mikołaja pojawiają się tajemnicze ślady wielkich łap na śniegu zwiastujące nieoczekiwanych gości, a elf Wiercipiętek zgubił swój szaliczek niewidzialności i za nich nie chce się do tego przyznać, w końcu jako sprytny elf na pewno siebie bez niego poradzi. Czy idealne Święta są zagrożone? I czy uda się spełnić marzenia dzieci na czas?

Chociaż książka prezentuje się ciałkiem konkretnie, to po podzieleniu na 24 dni wychodzi po 6-10 stron na rozdział, czyli na maksymalnie 10 minut czytania. Jestem strasznie ciekawa, czy moja prawie-pięciolatka z przedszkolnej grupy Elfów poskromi ciekawość i faktycznie uda nam się czytać po jednym rozdziale dziennie. Nie mogę się już doczekać!

Katarzyna Wierzbicka, Elf do zadań specjalnych. 24 opowiadania, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 192 s.

„Dobranocki na gwiazdkę” to zbiór 11 opowiadań od polskich autorów na okres świąteczny do czytania przed snem. Znajdą się tu historie długaśne i zupełnie króciutkie, o ludziach, o myszkach, o pieskach, o karpiu, Świętym Mikołaju i o Dzieciątku i nawet o niegrzecznych dziewczynkach robiących wszystko na opak – nawet dobre uczynki (to moje ulubione!). Zabawne i poważniejsze, wesołe i mające w sobie kropelkę smutku – łączy je jednak jedno – są pełne magii i niosą nadzieję. A do tego wypełnione magicznymi ilustracjami wypełniającymi całe strony. To księga, która zostanie z dzieckiem na lata, bo wracanie do tych bohaterów co roku może okazać się cudownym przedświątecznym zwyczajem dla całej rodziny.

Dobranocki na Gwiazdkę, Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 2019, 224 s.

W zeszłym roku pokazywałam Wam przepięknie wydaną encyklopedię bożonarodzeniowych tradycji z całego świata – „Idą święta! O Bożym Narodzeniu, Mikołaju i tradycjach świątecznych na świecie” Monika Utnik-Strugała. W tym roku pojawiło się nowe, rozszerzone wydanie tej książki. Poza kolorem i detalami okładki obie pozycje różnią się zawartością – w „czerwonej” wersji omówiono 37 świątecznych zwyczajów, w „niebieskiej” mamy ich aż 45, dzięki czemu nowe wydanie jest zauważalnie grubsze lepiej odżywione. Wspaniale rozbudowano na przykład rozdział poświęcony kolędom, dowiemy się również co nieco o rzece ognia we włoskim Agnone, chanukowych świecach, tradycji żywej szopki, a nawet… rodzinnym oglądaniu Kevina. Znalazło się również troszkę miejsca na zwyczaje bałkańskie i Chiński Nowy Rok.

Monika Utnik-Strugała, Idą święta! O Bożym Narodzeniu, Mikołaju i tradycjach świątecznych na świecie, Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 2020, 176 s.

Miłośnicy ślicznie słodkich (a może słodko-ślicznych?) ilustracji Agnieszki Filipowskiej na pewno znają weterynarz Misię – ośmiolatkę, która prowadzi klinikę w domku na drzewie i potrafi rozmawiać ze zwierzętami. W tym roku pojawił się zbiór trzech opowiadań świątecznych „Misia i jej mali pacjenci. Świąteczne opowieści”. Jemiołuszka, która zwichnęła skrzydło wypchnięta z karmika przez gawrony i Myszka ze strychu znaleziona podczas szukania pudła z ozdobami na choinkę spędzą wspólnie Święta w Lipowej Klinice. Niespodziewanym gościem w wigilijny wieczór będzie… renifer z zaprzęgu samego Świętego Mikołaja, któremu metalowy kolec utknął w racicy, a osiołek z przykościelnej żywej szopki o obolałym brzuszku pozna skutki świątecznego obżarstwa. Na szczęście doktor Misia jest w pobliżu!

Aniela Cholewińska-Szkolik, Agnieszka Filipowska, Misia i jej mali pacjenci. Świąteczne opowieści, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020, 48 s.

 „Zima Toli” Anna Włodarkiewicz, Ola Krzanowska
Drugą dziewczyną, o której uwielbia czytać moja prawie-już-pięciolatka jest Tola. Kolejny już tom przygód Toli zawiera cztery przesympatyczne rodzinne opowiadania w zimowym klimacie – od wigilijnego wieczoru z ubieraniem choinki, wieczerzą i szukaniem prezentów w roli głównej, przez śnieżne szaleństwo z tatą (sanki, bałwany i bitwy na śnieżki obowiązkowe!), ślizgawkę pod domem i maminą chorobę, aż po wiosenne porządki.

Uwielbiam ilustracje Oli Krzanowskiej i każda część serii o Toli (a teraz mamy już wszystkie i często do nich wracamy) została przepięknie zilustrowana, ale ta jest chyba najpiękniejszą z nich. A już na pewno moją ulubioną! Może przez wzgląd na malownicze zimowe krajobrazy, może wpływ mają na to herbatki rozgrzewające samym widokiem dzbanka? Może atmosfera świąt? Co by nie stało za tym sukcesem, jest pięknie.

I mądrze! Bo poza niepodważalnymi walorami estetycznymi i ciepłym, bliskościowym wydźwiękiem, mały czytelnik znajdzie tu również sporo życiowych mądrości. Szczególnie wartościowe okazało się dla nas ukazanie sytuacji, w której tata Toli, mimo złożonej obietnicy, nie zdołał wyjść wcześniej z pracy i zabrać córeczki na sanki po przedszkolu. Na niektóre sytuacje czasami nawet rodzice nie mają wpływu, choćby nie wiadomo jak się starali. Ale następnego dnia wynagradza to córeczce wcześniejszą pobudką (ze śniadaniem do łóżka i kakaem nawet wczesne wstawanie może być przyjemne!) i zimowymi zabawami przed przedszkolem.

Anna Włodarkiewicz, Ola Krzanowska, Zima Toli, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2019, 64 s.

Stałym punktem kalendarza adwentowego, który szykuję dla córki już 3 raz (zaczęłam jak miała 3 lata) są książeczki aktywnościowe – staram się wybierać tak, by w paczuszkach znalazła się jedna taka pozycja w tygodniu (czas na zrobienie wszystkich zadań bez pośpiechu też jest bardzo ważny) – zawsze są kolorowanki (Maja uwielbia kolorować, ostatnio generuje po kilka kolorowanek dziennie) i książeczki z prostymi zadaniami w świątecznym klimacie, a na sam koniec kalendarza zawsze umieszczam szopkę-wypychankę do samodzielnego złożenia, to bardzo dobry pretekst do przypomnienia sobie historii biblijnej Narodzin Jezusa.

Red. Barbara Supeł, Bombkowa kolorowanka, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2020.

Sylwia Kajdana, Świąteczne zabawy. Pomaluję, nakleję, rozwiążę, Kraków: Wydawnictwo Aksjomat, 2020.

Kubuś i Przyjaciele. Już święta!, Łódź: Wydawnictwo AMEET, 2019.

Red. Barbara Supeł, Szopka Bożonaodzeniowa. Kolęda, Ciekawostki. Wypychanki, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2019.

O moim pomyśle na kalendarz adwentowy dla malucha przeczytacie TUTAJ.
Więcej sprawdzonych pomysłów na książeczki aktywnościowe (w tym kolędy i zimowego audiobooka dla malucha) znajdziecie TU.

Istotnym elementem oczekiwania na Święta, poza wspólnym czytaniem książeczek, są u nas świąteczne układanki i puzzle z ilustracjami książkowymi:

„Magiczne święta” Ewa Poklewska-Koziełło (30 elementów, 3+)

Ta urocza wielkoelementowa układanka trafi jako zadanie do jednego z pól kalendarza adwentowego, który będę szykować dla Majki. Ilustracja została podzielona na zaledwie 30 elementów, ale nie dajcie się zwieść pozorom! Chociaż duże puzzle są bezpieczne dla zupełnych  maluchów, ułożenie obrazka o nieregularnym kształcie wcale nie jest tak banalnie proste, jak mogłoby się wydawać. Duży wpływ ma na to niestandardowy kształt puzzli, dzięki któremu niektóre fragmenty obrazka trzeba łączyć na zasadzie przylegania gładkimi krawędziami – bez możliwości trwałego połączenia dopóki nie ułożymy większej części układanki. Zmaganiom towarzyszyć będą bardzo sympatyczni bohaterowie ilustracji – święty Mikołaj wraz z elfami, rozdający prezenty z sań ciągniętych przez renifera i rodzina psotnych myszek, która wyszła z norek, by się temu przyglądać.

„Pucio i Misia ubierają choinkę” Marta Galewska-Kustra (22 elementy, 2+)
Jest też coś dla fanów Pucia!

Choinka to bardzo wdzięczny materiał na puzzle – pilnowanie ciągu łańcucha i wyróżniające się ozdoby choinkowe wydają się bardzo ułatwiać sprawę, ale wbrew pozorom to wcale nie jest taka łatwa sprawa.

Mimo, że to układanka składająca się z zaledwie 22 elementów, ich nietypowy kształt i stosunkowo jednolita kolorystyka (to w końcu choinka, wiecznie zielona!) czynią z niej niezłe wyzwanie! Myślałam, że sama ułożę do zdjęcia w 30 sekund z zamkniętymi oczami, ale okazało się, że wymagają nieco wysiłku (jednak otwartych oczu), a już na pewno odrobiny skupienia (dobrze, że jest schemat na jednej z bocznych ścianek pudełka :D). Co ciekawe moja przedszkolaczka poradziła sobie z nimi znacznie lepiej, widać nie jest jeszcze skażona myśleniem schematami.

Poza elementami układanki, które po złożeniu dadzą kształt choinki, w pudełeczku znajdziecie również sześć okrągłych ozdób na choinkę z bohaterami kultowej serii Marty Galewskiej-Kustry.

Skoro mamy już książki, książeczki aktywnościowe i układanki, do pełni szczęści brakuje nam jeszcze świątecznej gry rodzinnej. W tym roku czas oczekiwania umili nam „Dziadek do orzechów”. Ta niewielka, ale przesympatyczna gra karciana w pierwszym momencie przypominała mi świąteczną i uproszczoną wersję „Spaceru po Burano”. Po wysłuchaniu fragmentu historii „Dziadka do orzechów” gracze wcielają się w konstruktorów zabawek. Z częściowo wylosowanych, częściowo wybranych elementów (kart głowy, kart tułowia i kart nóg) muszą złożyć jak najwięcej figurek – najlepiej punktowane są te jednakowego koloru, ale najważniejsze, żeby były kompletne. A wśród kart mogą trafić się również prezenty podnoszące punktację określonych dziadków. Gra polecana jest dla dzieci od 6 roku życia i ma dwa poziomy trudności – podstawowy oraz z wykorzystaniem kart prezentów. To dobry trening kolorów i liczenia (w podsumowaniu punktacji pomagają rysunki orzeszków na każdym elemencie, które wygodnie można sumować wskazując paluszkiem) oraz podejmowania decyzji. Bardzo sympatyczna rozrywka dla całej rodziny w formacie kieszonkowym – zmieści się i do buta (albo do skarpety, gdzie wy znajdujecie swoje prezenty 5-go grudnia?) i do plecaka, jeśli wybieramy się spędzić Święta w domu babci.

Dziadek do orzechów
Autor: Jan Madejski
Ilustracje: Agata Zarzycka
Wydawnictwo: Zielona Sowa
Liczba graczy: 2-4
Sugerowany wiek: 6+

Znajdzie się również coś do czytania dla starszaka:

W końcu „książki dla dzieci” to nie tylko „książki dla maluchów”. Wyszukałam więc również świąteczne co nieco dla zaawansowanych samodzielnych czytaczy, którzy również chętnie spędzą miły wieczór ze świąteczną książką.

„O Mikołaju, który spadł z nieba” to jedyna książka z tego zestawienia, której jeszcze nie przeczytałam. I chociaż robię to bardzo rzadko, po „Atramentowej trylogii” i „Królu złodziei” mam do Cornelii Funke tak duże zaufanie, że polecam jej książkę w ciemno. Upolowałam ją w sumie przypadkiem, za grosze z drugiej ręki, i sama planuję spędzić z tą książką kilka wieczorów w fotelu przy choince, zrobić sobie mały powrót do beztroskich czasów.

Chociaż jest to już jak najbardziej pełnowymiarowa powieść, nie brakuje w niej czarno białych, „ołówkowych” ilustracji. Pomyślano również o doborze czytelnej, całkiem sporej czcionki o dużej interlinii, dzięki czemu nawet nie do końca wprawiony jeszcze czytelnik da sobie radę z lekturą.

Czy ostatni, najostatniejszy Mikołaj na świecie, wraz ze swoją niestandardową drużyną przyniesie dzieciom radość? Z przyjemnością się o tym przekonam.

Cornelia Funke, O Mikołaju, który spadł z nieba, Warszawa: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, 2007, 176 s.

„Życie i przygody świętego Mikołaja” L. Frank Baum to baśniowa opowieść, pełna nimf, wróżek, opiekunów kwiatów i zwierząt przeniesie Was do magicznego lasu. Lasu, w którym – nieco na wzór Mowgliego – pewna znudzona doglądaniem drzew nimfa wychowuje na posłaniu z miękkiego mchu porzucone ludzkie dziecko.

Otoczony tak wielką troską od najmłodszych lat Mikołaj postanawia ofiarować choć część tej dobroci innym dzieciom. Nie trudno było mu bowiem zauważyć, że choć są pełne naiwnej nieświadomości i radości z prostych rzeczy, niewiele z nich ma naprawdę beztroskie dzieciństwo.

Ta opowieść, zupełnie nie związana z postacią starożytnego biskupa z Miry, została właściwie całkowicie pozbawiona odniesień religijnych. Nie znaczy to jednak, że nie oparto jej na uniwersalnych wartościach, takich jak chęć pomocy bliźniemu, troska o niewinnych i słabych, poszanowanie natury, czy potrzeba niesienia radości i ulgi w cierpieniu. Dlatego też myślę, że może to być ciekawy świąteczny wybór dla młodych odbiorców wychowywanych w różnych wiarach i zgodnie z różnymi wyznaniami. Owe wartości są bowiem niezmienne i  zgodne chyba z każdym światopoglądem. Dobrze pamiętać o nich nie tylko przy okazji Bożego Narodzenia, ale w tym okołoświątecznym okresie najłatwiej o chwilę zadumy i refleksji.

L. Frank Baum, Życie i przygody Świętego Mikołaja, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2019, 164 s.

O zimie:

„Staś Pętelka. Ferie w lesie” Barbara Supeł, Agata Łuksza
Rodzina Pętelków wybiera się na spontaniczne zimowe wakacje – wbrew pozorom wcale nie w góry, a w samo serce bielusieńkiej Puszczy Białowieskiej. To pierwsze ferie zimowe Stasia i Jadzi, którzy dotychczas „wakacje” kojarzyli wyłącznie z opalaniem się na plaży.

To propozycja dla starszych odbiorców, niż seria o młodszej siostrze Stasia – Jadzi, skierowana do przedszkolaków nieco bardziej wprawionych w słuchaniu dłuższych tekstów. Od razu bardzo spodobała mi się konstrukcja książki – chociaż to już całkiem długa historia, podzielono ją na kilka mniejszych rozdziałów po 5-6 stron, dzięki czemu możemy ją czytać „na raz”, na przykład przed spaniem, albo w przypadku mniej zaawansowanych słuchaczy, stopniować sobie lekturę po jednym albo po kilka rozdziałów.

Mimo wyższego poziomu, książeczka wciąż jest bogato ilustrowana – mamy tu zarówno bardzo ładne ilustracje całostronicowe, jak i towarzyszące tekstowi, dzięki czemu każda ze stron została w jakiś sposób ozdobiona i nawet maluch (na przykład młodsza siostra) na pewno nie będzie się nudził podczas czytania.

Nie mówiąc już o samych przygodach! Bo dla dzieci każda czynność nosi przecież znamiona przygody – od trudności z pakowaniem i dłużącą się podróż, przez lepienie bałwana, szaleństwa w śniegu, kulig i ognisko aż po tropienie zwierząt (i odwiedzanie ich w rezerwacie też!).

Bardzo fajna propozycja dla przedszkolaków –  na stronach tej książeczki śnieg jest gwarantowany! Aż zatęskniłam za sankami, zaspami i kuligiem zakończonym pieczeniem kiełbasek na ognisku! Zamawiam śnieg w tym roku!

Barbara Supeł, Agata Łuksza, Staś Pętelka. Ferie w lesie, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2019, 45 s.

„Wilk, który się zgubił” Rahel Bright, Jim Field
Znacie fantastyczną serię picturebooków o zwierzątkach od Zielonej Sowy? Są na naszej półce już od kilku lat, a wciąż od czasu do czasu sięgamy z córką po „Koalę, który się trzymał”, „Wiewiórki, które nie chciały się dzielić”, i „Mysz, która chciała zostać lwem.” Czując już zimę za pasem chciałam Wam pokazać chyba najbardziej wzruszającą część z całej serii.

Mały wilczek czuje się już bardzo dorosły – jest odważny, silny i samodzielny. Całymi dniami ćwiczy polowanie i chciałby mieć już nieco więcej do powiedzenia w watasze. Kiedy jednak gubi się podczas nocnej wędrówki i zostaje zupełnie sam na lodowej połaci, czuje się zupełnie mały i bezbronny. A kiedy chwilę później wpada w tarapaty, z chęcią przyjmie wyciągniętą do niego przyjazną łapę. I róg. I skrzydło też!

Urocza opowieść o przyjaźni i bezinteresownej pomocy, która umożliwi maluchom poznanie zwierząt zamieszkujących arktyczne równiny. Jak zwykle we wpadającym w ucho rytmie i pełna fantastycznie poodmienianych, wcale nie takich łatwych wyrazów.

Przepiękne ilustracje śnieżno-gwiezdnych krajobrazów, choć bardzo ciemne, zdumiewają mnogością barw, a puchate pyszczki i złote serca całej plejady zwierzęcych bohaterów budzą sympatię od pierwszej strony.

Rahel Bright, Jim Field, Wilk, który się zgubił, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2018, 32 s.

A dla sporo starszego odbiorcy w mroźnym aż do szpiku kości zimowym klimacie proponuję „Lodowego smoka” George’a R.R. Martina.

Długo zastanawiałam się do jakiej kategorii zaliczyć tą baśń– nie mogłam zdecydować, czy to książka dziecięca, czy raczej już dla dojrzałego czytelnika. Już samo nazwisko autora zwiastuje sporą dozę brutalności – znajdziemy tu palenie żywcem, okrucieństwa wojny i mówienie dzieciom, że nie potrafią kochać. Tym bardziej są to aspekty przejmujące, bo dokładnie ukazane na ilustracjach. Zawsze jednak w takich momentach staram się sobie przypominać rzeczy, które ja czytałam będąc dzieckiem i zawsze na nowo odkrywam, jak bardzo granica wrażliwości przesunęła mi się, odkąd jestem mamą.

Mogę powiedzieć z pełnym przekonaniem, że dostałam takiego smoka, jakiego lubię – groźną, legendarną, niezależną jaszczurę nie dającą się udomowić, a samo jej wspomnienie budzi postrach. I dla odmiany – przynoszącą zimę.

Adara urodziła się w najmroźniejszy dzień, jaki tylko pamiętają mieszkańcy jej wioski. Zimno naznaczyło ją od pierwszych chwil życia, dlatego zawsze była nieco inna, niż jej rodzeństwo i rówieśnicy. Jako zimowe dziecko nigdy nie cieszyło jej upalne lato, odżywała za to z nadejściem zimy, kiedy to całymi dniami poświęcała się budowaniu śnieżnych zamków, a lodowe jaszczurki chętnie wchodziły na jej dłonie. Dłonie, które, w przeciwieństwie do innych ludzi, nie raniły drobnych ciał jaszczurek swym ciepłem. Chłodna w dotyku i oszczędna w uczuciach, rzadko uśmiechająca się dziwna dziewczynka. I to właśnie jej trafiła się najniezwyklejsza przyjaźń na świecie.

Poruszająca opowieść o niedopasowaniu, poszukiwaniu swojego miejsca, miłości, okropnościach wojny i sile poświęcenia. Rozmalowana zarówno słowem, jak i zapierającymi dech w piersiach ilustracjami – tak pięknymi, jak przerażającymi.

George R.R. Martin, Lodowy smok, Poznań: Wydawnictwo Zysk i s-ka, 2019, 114 s.

A jak u Was? Świąteczne lektury przygotowane, czy dopiero będziecie robić zapasy?

Bajki Majki: Wielkanoc i wiosna w książkach dla dzieci

| Lew Kanapowy

Chociaż Maja skończyła niedawno cztery lata i jest poważnym przedszkolakiem, wciąż raczej ostrożnie podchodzę do tematu Wielkanocy i staram się, żeby Majka poznała ją najpierw przez pryzmat tradycji i zwyczajów, niż od razu z całym ciężarem religijnym. Dlatego też staram się wyszukiwać książki, które bardzo stopniowo wprowadzają w temat, poprzestając na zarysowaniu problematyki, bez zgłębiania się w szczegóły.  Jeszcze przyjdzie czas na drogę krzyżową, męczeńską śmierć i zmartwychwstanie, na razie preferuję pozostać w kręgu symboliki odradzającego się życia. A przy tym nie sposób przecież rozejrzeć się za pierwszymi oznakami wiosny!

„O wiośnie, kurczętach i wielkanocnych świętach”
Nieskomplikowana rymowanka Urszuli Kozłowskiej zwiera w sobie wszystkie podstawowe elementy wiosny i Wielkanocnych tradycji – znajdziemy tu bazie, powrót ptaków, kurczęta i jajka na pisanki, cukrowego baranka, wielkanocne dekoracje, święconkę, wypieki, zajączka podrzucającego smakołyki i polewanie się wodą. Najbardziej podstawowe wprowadzenie w wielkanocną tematykę dla zupełnych maluszków wydane w bezpiecznej kartonowej formie z miękką okładką o zaokrąglonych rogach. O innych wielkanocnych tytułach tej autorki pisałam TUTAJ.

Urszula Kozłowska, O wiośnie, kurczętach i wielkanocnych świętach, Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2016, 18 s.

Kiedy kupowałam w jakiejś lidronce zestaw kreatywnych zadań-wypychanek bez konieczności użycia nożyczek „Wielkanocne zabawki”, nie spodziewałam się zupełnie, jak dużo wiedzy na temat Wielkanocy zostało w nim przemycone. W prosty i zwięzły sposób streszczono tu wielkanocne tradycje i zwyczaje określając tło dla proponowanych zabaw i dekoracji do wykonania. A i te są bardzo różnorodne – od instrukcji wykonania świątecznej kartki, przez kolorowanki i dekoracje, których elementy wypychamy z tekturowych stron książeczki, aż po przepisy kulinarne. Po zakończeniu zabawy nie tylko będziemy mieli królicze uczy, pacynki, czy wiosenne dekoracje, ale i gotowe potrawy na świąteczne śniadanie. Bardzo fajna propozycja spędzenia wspólnego czasu z dzieckiem i rodzinnych przygotowań do świąt.

Zestaw kreatywny Wypychanki wielkanocne. Wielkanocne zabawki, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2018, 24 s.

Książka o przygodzie dwóch ciekawskich myszek – Emilki i Maksa – to wyjątkowo przystępny sposób przekazania dzieciom wiedzy na temat świąt Wielkiej Nocy. Myszki mieszkają pod podłogą pewnej rodziny i, kiedy któregoś dnia zauważają nietypowe zachowanie swoich gospodarzy, na wszelkie sposoby starają się dowiedzieć o co chodzi w tym nagłym zamieszaniu. A jak wiadomo, najlepszym sposobem zdobywania wiedzy, jest zapytanie kogoś mądrego. Tak też mysi dziadek opowiada wnukom o tajemnicach Wielkiego Tygodnia, mysia babcia wyjaśnia co tradycyjnie pojawia się na wielkanocnym stole, a znajoma kurka wyjaśnia sekret kolorowych jajek. A kiedy przychodzi Lany Poniedziałek, nie ma rady, nawet poczciwy kocur Panfucy nie może zostać suchy.

 Ireneusz Korpyś, Emilka i Maks na tropie Wielkanocy, Częstochowa: Wydawnictwo Świętego Filipa Apostoła, 2019, 32 s.

Często pojawia się pytanie od którego tomu „Ulicy Czereśniowej” zaczynać tą przygodę. Moim zdaniem od wiosny właśnie, choć to chyba była ostatnia część, która pojawiła się na naszej półce. Ale choć Czereśniowa tętni życiem przez cały rok, mam wrażenie, że to właśnie tutaj wszystko się zaczyna – przyroda budzi się do życia, rozpoczyna się budowa przedszkola i drogi dojazdowej do miasta, Felix kręci się wokół Ryski, a w centrum kultury praca nad wielkanocnymi dekoracjami wre. Rynek zmienił się w targ kwiatowy, bociany zakładają gniazdo, a park pełen jest korzystających z dobrej pogody mieszkańców. Jak zwykle od pełnej szczegółów książki obrazkowej trudno oderwać wzrok!

Rotraut Susanne Berner, Wiosna na ulicy Czereśniowej, Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry, 2012, 14 s.

„Wiosna Toli”, Anna Włodarkiewicz
Zaskakujący pierwszy dzień wiosny, rowerowa wycieczka i urodziny głównej bohaterki – tak wiosnę spędza Tola, przeurocza bohaterka cyklu książek dla przedszkolaków. Cztery ciepłe, pięknie ilustrowane opowiadania niosą ze sobą mnóstwo wartościowej treści – przeczytamy tu całkiem sporo o pomaganiu innym: Tola z mamą pomagają pani Hani z warzywniaka, w którym schroniły się podczas śnieżnej zadymki, a podczas wycieczki rowerowej z tatą czterolatka otrzymuje pomoc od nowo poznanej rodziny, sama natomiast chętnie pomaga dziadkom w ogrodzie. Pojawia się również temat pielęgnowania przyjaźni, zdrowego odżywiania, alergii, małych dzieci, karmienia piersią i ciąży. A wszystko to okraszone przygodami nieco zakręconej, ale bardzo sympatycznej rodziny.

Osobiście szczególnie lubię fragment, w którym Tola jedzie z tatą na wyprawę rowerem, żeby mama mogła spotkać się z dawno niewidzianą koleżanką, a także moment, w którym mama Toli nazywa jej małe kuzynostwo „szarańczą wędrowną”.

Majka oczywiście preferuje psotną stronę głównej bohaterki, szczególnie skakanie w błocie i zostawianie śladów w całym babcinym domu.

„- Jestem głodna! – woła.
– Jak wilk?! – odkrzykuje tata
– Jak dziki bawół!”

I jak tu jej nie kochać?

Anna Włodarkiewicz, Wiosna Toli, Warszawa: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2018, 64 s.

„Bullerbyn. Trzy opowiadania” to lektura idealna na prawie każdą porę roku, bo znajedziemy tam i wiosnę, i początek lata i czar Bożego Narodzenia. Otwiera je „Wiosna w Bullerbyn”.

A wiosną w Bullerbyn się dzieje, oj dzieje! Szczególnie, kiedy jej dziecięcy mieszkańcy muszą opiekować się małą Kerstin, która zrywa kwiatki z maminej rabatki, albo zupełnie niespodziewanie siada w strumieniu. Wiosna na wsi jest pełna kwiatów i młodziutkich zwierzątek. Razem z bohaterami doglądamy jagniątek i uciekamy przed baranem, budujemy domek na łące, skaczemy z dachu drewutni a nawet… dosiadamy byka!

Bullerbyn jest piękne w opisie i równie piękne na ilustracjach, które dodatkowo pobudzają wyobraźnię. A tych jest tu mnóstwo! Zajmują całe strony i połówki stron. Są na nich koty ciągnięte za ogon, urocze jeżyki i jagniątka, Britta na dachu obory, dzikie tańce wokół ogniska, małe kociaczki i mnóstwo innych rzeczy. Obrazki są genialne – duże, szczegółowe, kolorowe i w tym niepowtarzalnym stylu Ilon Wikland, który już zawsze będzie mi się kojarzył z dzieciństwem.

Astrid Lindgren, Wiosna w Bullerbyn [w:] Bullerbyn. Trzy opowiadania, Poznań: Wydawnictwo Zakamarki, 2014, s. 3-33.

„52 tygodnie” Anne Crausaz, to wyjątkowo subtelna książka, która za pomocą 52 ujęć tej samej jabłoni – po jednym na każdy tydzień roku – uczy najmłodszych o przemijaniu pór roku. Razem z porami roku zmienia się drzewo, za każdym razem przysiadają też na nim inne ptaki, które z nich przynoszą wiosnę?

Trochę album ptaków, trochę książka do obserwacji, trochę wykład o przemijaniu i „wielkim kręgu życia”. Tchnąca spokojem, prosta i liryczna.

Anne Crausaz, 52 tygodnie, Piaseczno: Wydawnictwo Widnokrąg, 2015, 104 s.

Drugą pozycją o nieustannych zmianach, jakie następują w naturze jest jedna z części mojej ukochanej książki o Brązowych Zającach – „Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham” – poświęcona wiośnie. Duży Zając pokazuje Małemu pierwsze oznaki odradzającego się po zimie życia i tłumaczy mu, w co niedługo się przemienią – kijanka w żabę, jajka w pisklęta, a pisklęta w dorosłe ptaki. A w co przemienią się małe brązowe zajączki?

Niesłychanie trudno jest zdobyć polską wersję tej książki, bo nakład jest wyczerpany od bardzo dawna, czasami uda się upolować w bibliotece. My jednak mamy wersję angielską i bardzo dobrze się sprawdza.

Sam McBratney, Anita Jeram, Guess How Much I Love You in the Spring, London: Walker Books Ltd., 2016, 24 s.

„Rok w lesie” to fantastyczna lektura dla małych odkrywców – nie tylko ze względu na tematykę i możliwość prowadzenia własnych obserwacji „w terenie”, ale i formę książki pełnej okienek i maleńkich, rozkładanych książeczek-harmonijek.

Autorki wprowadzą ciekawego świata malucha w tajemnice leśnego świata, który będziemy odkrywać wspólnie miesiąc po miesiącu. Zaczynając od marca, bo to właśnie wiosną przyroda budzi się do życia.

Poznamy leśne zwierzęta i rośliny charakterystyczne dla poszczególnych pór roku. Dowiemy się czym jest gęśnica wiosenna, jak pachnie tchórz, jakie ptaki schodzą po drzewach głowami w dół, co jedzą kuny, po co świecą świetliki, dokąd odlatują jaskółki, co gryzie kasztanowca, czy uszatka ma uszy, dlaczego dziki wychodzą z lasu i kiedy randkują zające. A to tylko kilka wybranych ciekawostek!

Nie znajdziemy tu bowiem litego tekstu – cała książka jest tak naprawdę bogato ilustrowanym (a ilustracje  przesympatyczne – osobiście jestem wielką fanką baryłkowatych dzików, Majka ma słabość do ślimaka bez skorupki i wiewiórka-żonglerka) zbiorem krótkich, interesujących faktów pogrupowanych zgodnie z leśnym kalendarzem. Okrągłe okienka dają nam możliwość zajrzenia do wnętrza mrowiska, licznych dziupli i norek, a nawet do wnętrza zjedzonego przez korniki pnia.

Natomiast z rozkładanych na różne sposoby małych książeczek nauczymy się rozpoznawać zwierzęta po tropach, jakie zostawiają w błocie i śniegu ich łapy i raciczki, a także rozpoznawać gatunki drzew po ich liściach. Podsuną nam również pomysły na leśne zabawy.

Jest również druga książeczka z tej serii – „Rok w ogrodzie”.

Petra Bartíková, Aneta Žabková, Rok w lesie, Gdańsk: Wydawnictwo Adamada, 2018, 20 s.

Jak wiosna, to i wiosenne porządki! Kiedy Mama Mu przynosi do obory pierwszy bukiet wiosennych zawilców, okazuje się, że trzeba trochę odkurzyć parapet, by mieć je gdzie postawić. I okno, żeby było coś przez nie widać. Ale przecież jest i Pan Wrona – samozwańczy mistrz sprzątania! A może przechwalania się? Szast-prast-bum, wystarczy pięć sekund, by doprowadzić taką oborę do porządku, ale czy na pewno? Pan Wrona prześciga sam siebie w wymyślaniu genialnych pomysłów, by postawić na swoim i przy okazji nadmiernie się nie napracować. Okazuje się jednak, że jego pomysły powodują tylko większy i większy bałagan…

Narwany Pan Wrona i pełna spokoju Mama Mu jak zwykle bawią i uczą. Tym razem wiosennie i z morałem na jedną z dziecięcych bolączek. Bo czasami lepiej od razu zabrać się za porządki, niż nadmiernie cudować. A czasami najlepiej po prostu posiedzieć na powietrzu i cieszyć się pierwszymi promieniami wiosennego słońca.

Jujja i Tomas Wieslander, Mama Mu sprząta, Poznań: Wydawnictwo Zakamarki, 2008, 30 s.

W wiosennej części „Opowieści z Parku Percy’ego”, główny bohater również szykuje się do porządków. Przycinanie żywopłotu w parkowym labiryncie to nie przelewki, trzeba uważać, żeby podczas pracy nie zgubić drogi, na pewno przyda się sznurek! Tymczasem niefrasobliwi zwierzęcy przyjaciele dozorcy szykują dla niego niespodziankę, której skutek na pewno ich zaskoczy.

Bardzo sympatyczna opowieść z pięknymi ilustracjami, pełna żonkili i wiosennych psikusów. Opowieść uzupełnia plakat z labiryntem, dzięki któremu mały czytelnik może pomóc bohaterom wydostać się z zielonej pułapki.

Nick Butterworth, Opowieści z parku Percy’ego. Tajemnicza ścieżka, Łódź: Wydawnictwo AMEET, 2008, 27 s.

„Kubuś i Kaczątko” to znane i lubiane postacie w zupełnie nowej, ale jakże sympatycznej odsłonie. Wprowadzając nowego bohatera – zagubioną i zapomnianą kaczuszkę – autorka wydobywa z ukochanych postaci ich najlepsze cechy: dobroduszną prostotę Puchatka, troskliwość Prosiaczka, czy niewyczerpane pokłady cierpliwości Kłapouchego. W pełnej ciepła opowieści o pomocy nieznajomemu i opiece nad słabszym sprawują się wyśmienicie, bezbłędnie wpisując się w pełen życzliwości klimat Stuwiekowego Lasu.

Stosunkowo dużej ilości tekstu (wystarczającej na dobre 20 minut wieczornego czytania) towarzyszą wyjątkowo urokliwe ilustracje – disneyowskie, a jednak w delikatniejszej, bardziej subtelnej, wręcz nieco „romantycznej” formie. A te są duże i czytelne, niekiedy wypełniające całe strony.

Tak, to nie jest oryginalna historia o Kubusiu. Mimo to sięgamy po nią z prawdziwą przyjemnością i całkowicie spełniła moje oczekiwania. Jest mądra, pełna pozytywnej energii i dodatkowo ładnie wydana. A klimat przywodzi wspomnienia z dzieciństwa, cudownie, że mogę przeżywać je ponownie przedstawiając córce moich ulubieńców.

Ponadto wykluwające się z jajek żółciutkie kaczuszki i rosnące w Stuwiekowym Lesie żonkile idealnie pasują do, nareszcie ogarniającego nas wokół, wiosennego nastroju. Idealny prezent od „Zajączka”.

Nancy Parent, Kubuś i przyjaciele. Opowieści o życzliwości. Kubuś i kaczątko, Warszawa: Wydawnictwo Egmont, 2019, 48 s.

A co Wy czytacie dzieciom wiosną? Wybieracie pozycje bardziej związane z religią i tradycją, czy te poświęcone rozbudzającej sie naturze? Podzielcie się inspiracjami!

Czas na czytanie: „Wigilia pełna duchów”

| Lew Kanapowy

Po bardzo pozytywnym odbiorze zbioru świątecznych opowiadań kryminalnych „Cicha noc”, „Wigilia pełna duchów” okazała się nieco rozczarowująca. Do koncepcji świątecznego horroru podeszłam ze sporym entuzjazmem, jednak z przykrością muszę stwierdzić, że najbardziej klimatyczny okazał się projekt okładki i blurb. Spokojnie więc można czytać przed snem bez obaw o koszmary.

Być może te kilka do kilkunastu stron to zbyt mało, by zbudować wciągające historie i sprawić, by czytelnik poczuł na plecach chłodny dreszcz, ale jednak w przypadku kryminałów nawet krótka forma opowiadania sprawdziła się bardzo dobrze. Tutaj natomiast duchy były zdecydowanie bardziej groteskowe, niż przerażające, a historie szyte grubymi nićmi, lub po prostu mało porywające. Ale mój największy zarzut dotyczy znikomego nawiązania do Świąt Bożego Narodzenia. W większości utworów budowanie „klimatu Świąt” ograniczyło się do zdawkowego wspomnienia, że historia ta wydarzyła się właśnie w okolicy Bożego Narodzenia. Niektóre z nich wykorzystywały raczej zabójczą siłę pory roku i nieubłagane okrucieństwo śniegu i mrozu zdecydowanie bardziej, niż świąteczne zwyczaje. A niektóre nie skorzystały ani z tego, ani z tego. Dlatego też taki pretekst zamknięcia opowiadań w zbiór uważam za trochę za bardzo naciągany i, co za tym idzie, budzący rozczarowanie, bo jednak oczekiwałam czegoś innego. Czegoś „bardziej”.

Nie można powiedzieć, że źle się czyta – wręcz przeciwnie, gdyby mi tego nie powiedziano, pewnie nawet bym się nie zorientowała, że te teksty pochodzą z XIX wieku. Większość jednak po prostu nie jest warta zapamiętania. Ot, prosta, chwilowa rozrywka po pracowitym dniu, kiedy już naprawdę nie ma sił na myślenie.

Tak naprawdę z 12 opowiadań wciągnęła mnie może połowa, a naprawdę podobały mi się trzy. Nie mogę więc zaprzeczyć, że czuję lekki niedosyt.

Wigilia pełna duchów, Poznań: Wydawnictwo Zysk i s-ka, 2019, 392 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zysk i s-ka.

Czas na czytanie: „Cicha noc. Świąteczne opowiadania kryminalne”

| Lew Kanapowy

Z założenia nie przepadam za krótką formą, jaką są opowiadania – bardzo przywiązuję się do historii i bohaterów i zawsze mam złamane serce, kiedy w dobrej książce kończą się strony. A w opowiadaniach stron jest od kilku do maksymalnie kilkudziesięciu, więc najgorzej na świecie.

Kolejny raz okazało się jednak, że zbiór opowiadań jest rewelacyjnym wyborem na czas przedświątecznej bieganiny – kiedy między pieczeniem pierników i posypywaniem brokatem choinkowych dekoracji moje dziecię zajęło się sobą choć na krótką chwilę, mogłam usiąść pod udekorowanym drzewkiem i sięgnąć po książkę. Wiadomo, że te momenty sielskiego spokoju nie trwały dłużej niż pół kubka herbaty i dwadzieścia stron, ale zawsze udało mi się przeczytać choć jedno z opowiadań. A że w książce znajdziemy ich aż 15, na trochę mi starczyło. Dawno już nie czytałam tak długo jednej książki, jednocześnie czerpiąc z tego przyjemność.

Bo i takich autorów nie sposób nie docenić! Kiedy zbiór zaczął się świąteczną przygodą Sherlocka Holmesa, obawiałam się, że kolejne opowiadania mnie rozczarują – nie jest przecież łatwo dorównać kultowemu detektywowi. A jednak! „Cicha noc” to świetny sposób na mały rekonesans w świecie mistrzów klasycznego kryminału. Znajdą się tu próbki twórczości bardziej i mniej znanych autorów, ich „firmowi” bohaterowie i zupełnie poboczne historie osadzone poza słynnymi seriami. A że przed każdym opowiadaniem umieszczono krótką notę biograficzną, przybliżającą czytelnikowi postać pisarza i dającą wgląd w jego literacką karierę, jest to idealny punkt wyjęcia do dalszych poszukiwań, jeśli dane opowiadanie zaostrzy nam apetyt na dalsze zgłębianie twórczości autora. Kady znajdzie tu coś dla siebie – książka zaczyna się od łagodniejszych przestępstw – przede wszystkim zuchwałych kradzieży i zupełnie zaskakujących miejsc ukrycia łupu, stopniowo przechodząc do poważniejszych zbrodni – od zagadkowych śmierci aż po brutalne morderstwa. Będą spektakularne śledztwa i popisy błyskotliwej dedukcji, będą też przypadki nierozwiązane i sprytne ucieczki. Będą geniusze zbrodni, skrupulatnie planujący swoje przedsięwzięcia na wzór teatralnych spektakli, będą też średnio rozważni złodziejaszkowie popełniający przestępstwa pod wpływem chwili, lub przymusem okoliczności. Będzie strasznie i będzie zabawnie. A tym, co łączy całą ta mieszankę, jest zimowa, magiczna aura towarzysząca świętom Bożego Narodzenia – czas wybaczania i pojednania, czas wystawnych przyjęć i spotkań nie zawsze lubianej rodziny, czas, w którym świat schowany jest pod zaspami białego puchu, którego w tym roku za moim oknem trochę brakuje.

Cicha noc. Świąteczne opowiadania kryminalne, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2019, 328 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zysk i S-ka.

Bajki Majki: „Życie i przygody Świętego Mikołaja” L. Frank Baum

| Lew Kanapowy

„Żeby lepiej to zrozumieć, musicie wiedzieć, że dzieci w tamtych czasach były zaniedbywane, a rodzice nie poświęcali im wiele uwagi”.

Przedstawiam Wam najbardziej niesamowitą wariację na temat Świętego Mikołaja, jaką tylko możecie sobie wyobrazić.

Baśniowa opowieść, pełna nimf, wróżek, opiekunów kwiatów i zwierząt przeniesie Was do magicznego lasu. Lasu, w którym – nieco na wzór Mowgliego – pewna znudzona doglądaniem drzew nimfa wychowuje na posłaniu z miękkiego mchu porzucone ludzkie dziecko.

Otoczony tak wielką troską od najmłodszych lat Mikołaj postanawia ofiarować choć część tej dobroci innym dzieciom. Nie trudno było mu bowiem zauważyć, że choć są pełne naiwnej nieświadomości i radości z prostych rzeczy, niewiele z nich ma naprawdę beztroskie dzieciństwo.

„- Muszę poświęcić się opiece nad dziećmi ludzkości i próbować je uszczęśliwić (…). Ponieważ wasza czułą opieka, kiedy byłem dzieckiem, dała mi szczęście i siłę, to jest sprawiedliwe i właściwe, żebym poświęcił swoje życie sprawieniu przyjemności innym dzieciom”.

Z tej niedługiej książeczki (a przy tym wyjątkowo wygodnej do czytania, z powodu dużych liter i niewielkiego formatu i ciężaru) dowiecie się w jaki sposób Mikołaj zbudował swój dom i co zyskał osiedlając się w Dolinie Śmiechu, w jaki sposób wykonał pierwszą zabawkę i dlaczego akurat był to drewniany kot, kto posłużył mu za pierwowzór lalki, skąd wzięła się choinka i kiedy na kominkach zawisły pierwsze skarpety. A wszystko to z pomocą nieśmiertelnych, magicznych stworzonek opiekujących się Mikołajem przez całe jego życie – nawet po opuszczeniu lasu. No cóż, nie można chyba spodziewać się niczego innego po autorze „Czarnoksiężnika z krainy Oz”, jak opowieści pełnej magii, przyjaźni i niesamowitości dopełnionej szczyptą niebezpieczeństw. Nie ominie Was bowiem odwieczna walka dobra ze złem!

Ta opowieść, zupełnie nie związana z postacią starożytnego biskupa z Miry, została właściwie całkowicie pozbawiona odniesień religijnych. Nie znaczy to jednak, że nie oparto jej na uniwersalnych wartościach, takich jak chęć pomocy bliźniemu, troska o niewinnych i słabych, poszanowanie natury, czy potrzeba niesienia radości i ulgi w cierpieniu. Dlatego też myślę, że może to być ciekawy świąteczny wybór dla młodych odbiorców wychowywanych w różnych wiarach i zgodnie z różnymi wyznaniami. Owe wartości są bowiem niezmienne i  zgodne chyba z każdym światopoglądem. Dobrze pamiętać o nich nie tylko przy okazji Bożego Narodzenia, ale w tym okołoświątecznym okresie najłatwiej o chwilę zadumy i refleksji.

Ten „biogram” nie ma wiele wspólnego z prawdziwą historią. Ale czy to ważne w tak magiczny czas? Czególnie, kiedy został oparty o pojęcia, które naprawdę liczą sie w życiu?

Raz posłane w świat dobro zawsze powróci, a miłość i oddanie, z jakim wychowujemy nasze dzieci ma spory wpływ na to, na jakich wyrosną dorosłych. Czego Święty Mikołaj Bauma może być najpiękniejszym przykładem.

L. Frank Baum, Życie i przygody Świętego Mikołaja, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2019, 164 s.

Recenzja powstała dzięki uprzejmości Wydawnictwa Zysk i S-ka.