Książka, od której dosłownie nie mogłam się oderwać i którą pochłonęłam jednym tchem. I jednocześnie książka, która przyprawiła mnie o dwa tygodnie olbrzymiego czytelniczego kaca. Jednocześnie genialna i okrutna. Naprawdę nie wyobrażałam sobie, że po tej lekturze czytanie jest jeszcze w ogóle możliwe.

Był taki moment, jakoś w połowie lektury, że przez głowę przemknęła mi myśl „Ok, całkiem dobrze znam bohaterów, osiągnęli już pewien wiek (bo jednak sama jestem jeszcze na tyle młoda, że okolice czterdziestki to dla mnie istny dom starców), więc wiem co tam się u nich w życiu działo, a przede mną jeszcze połowa tej cegły”. A jednak nie nudziłam się ani przez chwilę, nie przerzuciłam ani jednej strony, nie ominęłam ani jednej linijki. Po prostu się nie dało.

Historia czterech szkolnych przyjaciół realizujących się w wielkim mieście – czterech zupełnie odmiennych dróg, charakterów, statusów społecznych i sytuacji rodzinnych. Otrzymujemy możliwość uczestniczenia w ich życiach, poznania ich pragnień, obserwowania ich rozwoju, udziału w ich sukcesach i dzieleniu ich smutków. Autorka zaspokaja w czytelniku najwyższy poziom skopofilii – w końcu ludzkość jest gatunkiem, który kocha patrzeć, obserwować, śledzić.

Jest to przede wszystkim historia o traumie i o próbach zbudowania życia po krzywdzie. O granicach wytrzymałości i uporczywości pamięci. O potworności, do jakiej zdolny jest tylko człowiek. O przyjaźni i potrzebie udzielenia pomocy. O bezradności. O samotności, o miłości i zaufaniu. O chorobie i o śmierci. O nieutulonej tęsknocie.

Jednak siłą tej pozycji jest nie tylko szokujący i do głębi przejmujący główny wątek. O sukcesie Yanagihary świadczy przede wszystkim uniwersalność „Małego życia”, w którym każdy znajdzie coś, co dotknie akurat jego. Bo między kartami tej powieści odnajdziemy prawdy o rodzicielstwie i o towarzyszącym mu nieustannym strachu, o sztuce, o sławie, o tęsknocie za sukcesem i o różnych na niego reakcjach, o konformizmie, o przyjaźniach i znajomościach, o sensie i sensach życia – a to są tylko elementy, które ja wyszukałam dla siebie i które trafiły akurat w moją duszę. Bo tak naprawdę chyba zabrakło by mi dokumentu w Wordzie, gdybym chciała wymienić o czym dokładnie jest ta książka.

Minął już prawie miesiąc odkąd „Małe życie” zostawiło mnie w kawałkach i tak naprawdę nadal nie wiem, co chciałabym o nim powiedzieć. I nie wiem, czy uda mi się jeszcze kiedyś dobrze ubrać w słowa własne odczucia, chociaż wiem, że do tej pozycji na pewno jeszcze powrócę. Ale muszę do niej jeszcze dojrzeć.

Hanya Yanagihara, Małe życie, Warszawa: W.A.B, 2016, 816 s.